آیا قهوه و کافئین اعتیادآور است؟
اگر حتماً باید روز خود را با خوردن قهوه شروع کنید، بدانید که تنها نیستید. در حقیقت، کافئین به‌عنوان معمول‌ترین مواد محرک مصرفی در دنیا شناخته می‌شود. افراد بسیاری مصرف قهوه و کافئین را از معدود اعتیادهایی که ازنظر اجتماعی قابل‌پذیرش هستند می‌شناسند.
قهوه حاوی کافئین است، همچنین در ابعاد کوچک‌تر در چایی شکلات و نوشیدنی‌های بدون الکل پیدا می‌شود. در حال حاضر متداول‌ترین ماده‌ی محرک مصرفی به‌حساب می‌آید. کافئین اثرات مختلفی بر بدن شما دارد مثل بالا بردن متابولیسم بدن، بالا بردن عملکرد ورزشی و تقویت خلق‌وخو.
اما احتمالاً قهوه به خاطر تأثیرش بر مغز شما در هوشیاری، تمرکز و انگیزه در کار به‌خوبی شناخته می‌شود.
حجم کافئین موجود در قهوه متنوع است. برای مثال، برخی فنجان‌های قهوه شامل 30 میلی‌گرم است درحالی‌که در موارد دیگر بالاتر از 300 میلی‌گرم را در خود جا می‌دهد. اگرچه، به‌طور میانگین 250 میلی لیتر قهوه شامل 100 میلی‌گرم کافئین است که برای ایجاد تأثیرات قابل‌توجه کافی هست.
در مصرف کافئین 30 تا 60 دقیقه زمان نیاز است تا کافئین به اوج خود در جریان خون برسد. تأثیر آن بین 3 تا 9 ساعت ممکن است باقی بماند که البته به بدن فرد بستگی دارد.
چگونه ذهن ما به کافئین معتاد می‌شود؟
مصرف مداوم مواد ساختار شیمیایی ذهن شما را تغییر می‌دهد، خستگی ایجاد می‌کند و در صورت ترک آن سردرد و بی‌خوابی ایجاد می‌کند. 24 ساعت بعد از ترک مواد، علائم جدیدی در بدن شما آغاز می‌شود. در ابتدا، نامحسوس هستند: اولین چیزی که با آن مواجه می‌شوید گیجی از نظر ذهنی و عدم هوشیاری است. حتی زمانی که شما فعالیت خاصی انجام نمی‌دهید عضلات شما خسته هستند و بیشتر از قبل تحریک‌پذیر می‌باشند.
در گذر زمان، سردردهای شدید تجربه می‌شود و تمرکز بر هر چیزی را برای ما دشوار می‌کند. درنهایت، درحالی‌که بدن واکنشی در برابر عدم مصرف نشان می‌دهد، شما ممکن است حتی احساس درد عضلانی و بی‌خوابی را نیز تجربه کنید.
این پروسه‌ی ترک هرویین، تنباکو یا حتی الکل نیست. ما درباره‌ی ترک کافئین صحبت می‌کنیم، ماده‌ای که به‌صورت گسترده‌ای مصرف می‌شود به شکلی که در موقعیت‌های معمول ما فراموش می‌کنیم که این‌یک ماده‌ی محرک است و آن‌هم یکی از معروف‌ترین ماده محرک‌ها در دنیا.
مثل خیلی از مواد مخدر، کافئین به‌صورت شیمیایی اعتیادآور است. در حال حاضر ترک اعتیاد به‌عنوان یک اختلال روانی شناخته می‌شود.
چرا قهوه اعتیادآور است؟
دلیل اصلی نوع تأثیر قهوه بر مغز انسان است. بلافاصله بعد از اینکه شما ماده‌ای که حاوی کافئین است را مصرف می‌کنید، از طریق روده جذب‌شده و وارد جریان خون می‌شود. به این دلیل که این مواد شیمیایی هم حلال در آب و هم چربی هستند، توانایی گذر از مرزهای خونی مغزی را دارند و می‌توانند وارد مغز شوند.
از نظر ساختاری، کافئین به شدت شبیه مولکولی است که به طور طبیعی در مغز ما حضور دارد به نام ادنوسین (adenosine). در حقیقت کافئین می‌تواند به خوبی روی سلول‌های دریافت کننده‌ی ادنوزین مغز قرار بگیرند و آن‌ها را مسدود کند. به طور طبیعی، ادنوسین که در طول زمان تولید می‌شود به این دریافت‌کننده‌ها قفل می‌شود و باعث ایجاد حس خستگی در فرد می‌شود.
چگونه می‌توان وابستگی به کافئین را در خود پیدا کرد؟
وابستگی به کافئین بیشتر در مورد نوع تأثیر مواد بر عملکرد زندگی روزانه ماست تا در مورد میزان مشخص مصرف در هرروز. تعداد فنجان مصرفی برای هرروز مشخصی را نمی‌توان تعیین کرد بلکه بیشتر احساس تنشی که فرد در صورت عدم مصرف کافئین تجربه می‌کند اهمیت دارد.
توصیه بیشتر متخصصان این است که یک فرد بزرگ‌سال نباید بیشتر از 400 میلی‌گرم کافئین در روز مصرف کند. اگر شما مداوم بیشتر از این میزان مصرف می‌کنید ممکن است درگیر عوارض جانبی مثل اختلال خواب، میگرن، تپش قلب و غیره شوید.
منبع:
How to Kick Your Caffeine Dependence for Good